Een Bolpraam
- vaartuig gelijkend op de Praam maar forser
- plaatsteven met loefbijter
- smal gangboord van 10 á 15 cm en voorzien van rijswaring
- heel laag roefje (vrijwel even hoog als de luikenkap)
- geen berghout of boeisel
- soms voorzien van voor- of achterdek
De Bolpraam werd hoofdzakelijk gebruikt voor het vervoer van aardappelen naar de fabriek. Veel werven en ook de particulieren hadden hiervoor één of meer pramen - tot een vloot van wel zo’n vijftig tot zestig stuks toe - die tijdens de Campagne werden verhuurd aan de liefhebbers. De Bolpraam heeft geen gangboord zodat er, in geladen toestand, moeilijk geboomd kon worden. Om dit toch te kunnen, werden de ‘posten’ (dikke bouw- planken) waar de kruiwagens over heen reden tijdens het laden, in de lengterichting over de lading gelegd, waar men dan tijdens het bomen overheen liep. Ook werd er veel getrokken.
De Bolpraam was niet uitgevoerd met een mast waaraan de treklijn kon worden vastgemaakt. Het voorschot was daarom voorzien van twee beugels, waartussen een richelpaal werd gezet. Een ‘richelpaal’ werd gebruikt voor het omheinen van weilanden. Was er bij deze omheining een sloot of een wijk, dan kon de boer volstaan met vrij korte richelpalen; was er geen water dan moesten de palen langer zijn, anders kwam het vee eroverheen. Mooie rechte palen waren uitstekend geschikt om de treklijn aan te bevestigen. Had de Bolpraam geen voordek, dan zaten, zowel aan stuur- als aan bakboord, de beugels aan de voorkant tegen het voorschot op ongeveer 50 tot 100 centimeter vanaf het boord. Was de bolpraam wel voorzien van een voordek dan zaten ze aan de ruimkant van het voorschot.
De Bolpraam is een open vaartuig, zodat zij gemakkelijk vol regent en regelmatig moet worden leeggeschept. Hiervoor werd een schepemmer gebruikt, die gemaakt was door een emmer aan een lange stok te bevestigen. Natuurlijk werd dit tijdig leeghalen vaak vergeten, met als gevolg dat de buikdenning snel wegrotte. Veel boeren losten dit op door in de schepen beton te storten. Dit was niet erg bevorderlijk voor de levensduur van de praam. Beton en ijzer hebben een verschillende uitzettingscoëfficiënt, zodat op den duur het beton los in het casco kwam te liggen. Water had zodoende vrij spel tussen het beton en het staal, en de corrosie nam een aanvang. Ook was dit natuurlijk niet bevorderlijk voor het laadvermogen: waar beton zit kun je géén lading kwijt.
De Bolpraam is uitgerust met een klein roefje. Hierin leefde, tijdens de campagne, meestal de huurder. Binnen stond een kacheltje en lag een met kaf gevulde baalzak als slaapplaats. Veel comfort gaf het niet, maar tijdens de campagne was er ook geen tijd voor comfort. ‘s Avonds ging je met lange armen van het aardappelen kruien naar bed en ‘s morgens stond de boer je alweer voor dag en dauw op te wachten. Verder was de Bolpraam een manusje van alles in de veenkoloniën. Ze werd onder andere gebruikt voor vervoer van: turf, mest naar en aardappelen van het veld, stro naar de kartonfabrieken. Ook werd ze vaak gebruikt voor verhuizingen (en voor schoolfeesten. Dit laatste was dan een hele gebeurtenis voor de schooljeugd.
Bekijk het actuele aanbod ex-beroepsschepen
