Paviljoentjalken werden gebruikt voor de vaart in Holland en Zeeland. De termen Tjalk en Schuit werden door elkaar gebruikt en er werd meestal hetzelfde mee bedoeld. De tonnenmaat van een Paviljoentjalk lag tussen de 40 en 100 ton. De bouw en de vorm komen weliswaar overeen met die van de grotere Hollandse Tjalken, maar de afmetingen waren veelal kleiner en dat maakte de schepen geschikt voor het bevaren van wat kleinere binnenwateren. De afmetingen van de schepen werd voor een groot deel bepaald door de maten van bruggen. Voor het bevaren van de havens in Den Haag was de maximale breedte 4,17 meter en de maximale kruiphoogte 2,40 meter. Met deze afmetingen kon men de Wagenbrug passeren. Schepen die aan deze afmetingen voldoen werden “Wagenbruggers” genoemd.
De Paviljoentjalk ontleent zijn naam aan het verhoogde achterdek (paviljoen) waaronder de woning zich bevindt. Dit is de belangrijkste maatregel om tot een lage kruiphoogte te komen met behoud van tonnage. Dat zodoende de woning wel klein werd, heeft men kennelijk op de koop toe genomen. Om de kruiphoogte nog verder te verkleinen werd veelal het bovenste gedeelte van de voorsteven klapbaar gemaakt, de zogenaamde klapmuts. In de latere periode, toen de houten ankerspillen werden vervangen door ankerlieren, was soms ook het bovenste deel van de ankerlier wegklapbaar.
De meeste Paviljoentjalken zijn gebouwd in de IJsselstreek en in de omgeving van Dordrecht. Bekende werven zijn Van Duijvendijk in Lekkerkerk, Kalkman in Capelle aan den IJssel en Van den Adel in Papendrecht. De Tjalken van deze laatste werf worden gekenmerkt door een platte vierkante kop, een weggesneden kont en smalle boeisels voor en achter.
De lading bestond veelal uit landbouwproducten, zoals aardappelen, suikerbieten, uien en vlas. Voor de inval van de vorstperiode werd vaak een lading aardappelen ingenomen en vertrok men naar de grote steden. Tegen de huid van het schip werd stro aangebracht om bevriezen van de lading te voorkomen. Zo werd tijdens de vorstperiode de lading uitgevent. Andere schepen zaten voornamelijk in de zand- en grindvaart, welke vooral in de IJsselstreek belangrijk was.
Bekijk het actuele aanbod ex-beroepsschepen
